Kıbrıs Barış Harekatı ve Kahraman SAS Komandoları

20 Temmuz 1974… Kahramanlık hikâyeleriyle dolu Kıbrıs Barış Harekâtı'nın başladığı gün. 51. yılını kutladığımız bu harekât, Tarih sayfalarına altın harflerle yazılmış, sadece bir askerî zafer değil, aynı zamanda ulusal bir direnişin ve mazlumların yanında duruşun simgesidir. Türkiye Cumhuriyeti, Kıbrıs Türk halkına yönelik sistematik zulmü sona erdirmek ve anayasal düzene geri dönülmesini sağlamak amacıyla, uluslararası antlaşmalardan doğan garantörlük hakkını kullanarak Kıbrıs Barış Harekâtı’nı başlatmıştı.

Röportaj Sahibi: Tuncer Cimilli (SAS Komandosu)
Derleyen: Volkan Karakurt (SAS Komandosu İhsan Karakurt’un Oğlu)
Editör: Rasim Ersin (SAS Astsubay Kıdemli Başçavuş)
Sunum: Serhat Körük (Tuzla Detay Sorumlu Yazı İşleri Müdürü)

20 Temmuz 1974… Kahramanlık hikâyeleriyle dolu Kıbrıs Barış Harekâtı’nın başladığı gün. 51. yılını kutladığımız bu harekât, Tarih sayfalarına altın harflerle yazılmış, sadece bir askerî zafer değil, aynı zamanda ulusal bir direnişin ve mazlumların yanında duruşun simgesidir. Türkiye Cumhuriyeti, Kıbrıs Türk halkına yönelik sistematik zulmü sona erdirmek ve anayasal düzene geri dönülmesini sağlamak amacıyla, uluslararası antlaşmalardan doğan garantörlük hakkını kullanarak Kıbrıs Barış Harekâtı’nı başlatmıştı.

Bülent Ecevit’in tarihe kazınan “Ayşe Tatile Çıksın!” parolasıyla başlayan bu harekât, sadece siyasi bir hamle değil, aynı zamanda insanlık onurunun da savunmasıydı. 1974’teki bu tarihi müdahale, Türkiye’nin kararlı duruşunun, diplomatik sabrının ve askeri gücünün somut bir göstergesi olmuştur.

Benim de elime harika bir derleme ulaştı. Tuzla’da yaşayan Volkan Karakurt‘un geçtiğimiz haftalarda bana ulaşmasıyla bu yazıdan haberim oldu. Volkan Karakurt, Kıbrıs Barış Harekâtı’nda yer alan SAS Komandosu İhsan Karakurt‘un oğlu. Kendisi bana SAS Komandosu Tuncer Cimilli ile yaptığı röportajdan derlenen bir kahramanlık hikâyesini ulaştırdı. Ben de bu yazıyı Tuzla Detay’da okuyucuyla buluşturmanın gururunu yaşıyorum. Noktasına, virgülüne dokunmadan, dönemin SAS Astsubay Kıdemli Başçavuş Rasim Ersin’in editörlüğünde hazırlanan bu yazı, SAS Komandoları’nın Kıbrıs Barış Harekâtı’nda aldığı görevleri ve kahramanlıklarını, ayrıntılarıyla bize aktarıyor. Yazıyı sizinle paylaşmadan önce bu özel günde, kahraman Türk komandolarına teşekkür ediyor, kaybettiklerimize sonsuz minnet ile Allah’tan rahmet, yaşayanlara da sağlıklı ve uzun ömürler diliyorum.

GİRİŞ: SAS KOMANDOLARININ DESTANSI YOLCULUĞU

Kıbrıs Barış Harekâtı’nın öncü güçlerinden biri, şüphesiz ki SAS komandolarıdır. Sualtı Savunma (SAS) birlikleri, askeri disiplinleri, donanımları ve üstün eğitimleriyle harekâtın ilk ve en kritik safhalarında görev alarak tarihe geçmiştir.

İlk olarak Pladini (Karaoğlanoğlu) kumsalına ayak basan SAS komandoları, kıyı temizliğinden lojistik desteğe, düşman mevzilerinin etkisiz hale getirilmesinden stratejik raporlamaya kadar birçok kritik görevi başarıyla yerine getirmiştir. SAS komandoları yalnızca askerî başarılarıyla değil, sivil halka yönelik duyarlılıklarıyla da örnek olmuş, bölgede hiçbir sivil zarar görmeden görevlerini tamamlamışlardır.

BİR KAHRAMANIN OĞLU SAYESİNDE, BİR RÖPORTAJDAN BİZE KALANLAR…

Bugün sizlerle paylaşacağımız metin, sadece bir tarihî belge değil, aynı zamanda vefa ve hafıza çalışmasının da bir ürünüdür. 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı’na katılan SAS Komandosu Tuncer Cimilli ile yapılan röportaj, rahmetli SAS Komandosu İhsan Karakurt’un oğlu Volkan Karakurt tarafından derlenmiş ve SAS Astsubay Kıdemli Başçavuş Rasim Ersin editörlüğünde yayına hazır hale getirilmiştir.

Şimdi bu eşsiz kaynağı, tam metniyle sizlerle paylaşıyoruz.

1974 KIBRIS BARIŞ HAREKÂTI’NIN 51. YILI VE ADAYA İLK AYAK BASAN KAHRAMAN SAS KOMANDOLARI

Kıbrıs Barış Harekâtı, Başbakan Bülent Ecevit’in ‘’Ayşe Tatile Çıksın‘’ parolası ile başlayan ve Türk Silahlı Kuvvetleri’nin başarısı ile sonuçlanan, Kıbrıs topraklarındaki yurttaşlarımız adına yapılmış ulusal bir kahramanlık hikayesidir.

17 Temmuz Pazartesi günü saat 16:30’da ana birlik olan Kurtarma Sualtı Komutanlığı’na katılan SAS komandoları, askeri merasim ile uğurlanarak ‘’Ölürseniz şehit, dönerseniz gazi olacaksınız, gazanız mübarek olsun!’’ sözleri ile yolculuklarına başladılar.

Kahraman SAS Komandoları Harekat Öncesinde İncirlik Üssü’nde!

Aynı gün Yeşilköy Hava Alanı’ndan C-130 uçağı ile SAS timleri olarak Adana İncirlik Hava Üssü’ne sabah saat 03:00-03:30 saatlerinde intikal edildi. İncirlik Hava Üssü’nde başlayan yolculuk, 18 Temmuz Salı günü saat 21:00 saatlerinde Mersin Deniz Komutanlığı’na intikal edilerek devam etti. Mersin Deniz Komutanlığı’na intikalin ardından, aynı gün olan 18 Temmuz akşamı J-18 botu ile SAS timleri ‘’ Vira Bismillah’’ denilerek harp sahası olan Kıbrıs Girne Limanı yakınında çıkartma sahası konumundaki Pladini Kumsalı’na ulaşıldı.

19 Temmuz sabahı saat 06:30 da J-18 botu sahile bordoladı. Çıkartma sahası konumundaki Girne’nin batı yönünde bulunan dar ve sığ bir plaj olan Pladini Kumsalı’nda ( Karaoğlanoğlu Kumsalı) SAS timleri ilk adımın atılması öncesi; deniz dibi temizliğinin yapılmasıyla birlikte bölgeye yapılacak askeri harekat öncesi, çıkartma bölgesinin temizlenmesi ile çıkartmaya engel olacak her türlü malzeme ve mühimmatın temizliğinin yapıldığı, engellerin kaldırıldığı anlamına gelen Nete Raporu Donatan Üs gemisine verildi. Bu raporun ardından verilen talimat ile 07:10’da Türk Silahlı Kuvvetleri’nin kara bombardımanı başladı. Pladini Kumsalı’na çıkartmayı yapacak olan gemiler donanımlı ve profesyonel savaş eğitimi almış SAS tim personeli ile birlikte taşıdığı diğer askeri personel beraberinde çıkartma limanına intikal etmeye başladılar.

Harekâtın dönüm noktalarından biri olan ve düşman hattı kıyılarından Yunanlı Rum askerlerine ait bölgedeki sahile çakılı batarya üzerinden 10,5’luk top bataryasından ilk mermi Türk J-18 botuna iskele tarafından köprü üstündeki telsiz cihazı dibine isabet etti, savaşın kaderi olacak ki, şans eseri bu top mermisi patlamadı. J-18 botunda bulunan SAS komandosu ve patlayıcı madde üzerine eğitim almış olan Tuncer Cimilli tarafından bizzat çıkartılarak etkisiz hale getirildi ve emniyete alındı.

07:40 saatlerinde Türk Deniz Kuvvetleri’nin ilk askeri gemisi çıkartma sahiline kapak attı ve karşılıklı başlayan ateş hattında ilk şehit verildi. Bu şehit İskenderun Tersanesi’nde elektrik teknisyeni personeli olarak görev yapıyordu. Çıkartma adaya ilk ayak basan tam teçhizatlı SAS komandolarının ardından devamlı periyotlar ile üç gün boyunca askeri gemiler ve diğer askeri personelin desteği ile takviyeler alarak devam etti.

Harekatın ikinci günü olan ve Kıbrıs Barış Harekatı’nın anıldığı tarih 20 Temmuz 1974 de saat 06:15’den itibaren Türk Silahlı Kuvvetleri’nin hava bombardımanı sonrasının ardından hava indirme harekatı başladı. Mersin’den yola çıkan Ertuğrul Gemisi ve diğer 33 çıkartma gemisi ile donanmanın korunması üzerine hareket edilerek, uçaklarımız ile hava ve deniz topçusunun desteklediği harekat gün boyunca devam etti.

SAS komandolarının çıkartma sahasının, çıkartmaya müsait olduğunu bildirmeleri üzerine deniz anfibi piyadeleri sürat ile ilerleyerek Girne Karava-Geçitköy (Panağra Boğazı) mevkiine saat 12:00 saatlerinde ulaştılar. Gönyeli Ovası’nda devam eden hava indirme destekli harekat Kıbrıs’taki türk birliklerinin batı yönünü korurken, diğer askerlerimiz Rum Bozdağı bölgesini ele geçirmek üzere taarruz halindeydi. Donanmamız sahil bombardımanı yaparak sahile çıkan birliklerimize topçu desteği verirken, hava kuvvetlerine bağlı savaş uçakları Rumların ada genelindeki askeri hedeflerine taarruz ederek hava desteği görevini yerine getiriyordu.

20 Temmuz’da Rumlar büyük bir taarruz ile karşı karşıya kalmışlardı, Rumlar Türk ordusunun 1964 ve 1967’de olduğu gibi adaya çıkartmaya cesaret edemeyeceği düşüncesinde yanıldılar. SAS komandolarının başlattığı bu harekat sonrasında paraşütçülerimiz ve anfibi birliklerimiz ile devam eden çıkartmaya Rumlar tarafından müdahale edilemedi. Kıbrıs’a çıkan birliklerimiz ele geçirdikleri bölgeleri her ne pahasına olursa olsun elde tutmayı başarmışlardı. SAS komandolarımız ve Türk askerimiz Çanakkale’de, Kurtuluş Savaşı’nda, Kore‘de destan yazan atalarını aratmadılar. Beşparmak Dağları’ndan Rumların saldırılarına karşı komando birliklerimiz ölüm-kalım savaşı vererek kahramanlıklarını bir defa daha gösterdiler.

Aynı gün saat 17:00 sularında alınan askeri bir talimat ile çıkartma sahasına ilk ayan basan, çıkartma öncesi kıyı temizliğini başarı ile tamamlayan SAS komandolarının acilen Mersin Deniz Komutanlığı üssüne intikal etmeleri emir verildi. Mersin’e intikal eden SAS komandoları Türk Kara Kuvvetleri’ne ait telsiz, diğer askeri cihazlar, bataryalar ve cephane ihtiyaçlarını aldılar.

21 Temmuz sabahı 07:15 de J-18 botuyla çıkartma bölgesine ikinci defa intikal ederek, lastik botlar ile sahile çıkmaya başladılar. İlk botun boşaltılıp, İkinci botun yüklenmesi ve sahile gelişi sırasında Rum kesimi mevzilerindeki Beşparmak Dağları’ndan havan mermisi atışları sonrası j-18 askeri botu bölgeyi terk etti. Tahmini olarak 4 saat süreyle ateş altında kalan SAS komandolarının hareketleri geçici bir süre engellendi. Zor geçen bu dört saatin ardından kıyıda bulunan Türk Deniz Kuvvetleri’ne ait gemilerimizden Beşparmak Dağları’na top atışı ile karşılık verildi. Çıkartma yapılan sahil üzerinde 3 yaralı asker ve o bölgedeki kara kuvvetleri personelinin verdiği bilgiye göre toplam yaralı ve şehit sayısının 11’e ulaştığı ve 8 askerimizin şehit olduğu bilgisi alındı.

Beşparmak Dağları’ndan gelen havan mermilerinin kesilmesiyle askeri botlarda bulunan cephane ve muhabere malzemelerinin teslim edilmesi SAS komandoları tarafından gerçekleştirildi. Daha sonra görevini başarıyla ve kayıp vermeden tamamlayan SAS komandoları kullanmış oldukları askeri botlar ile TCG Donatan Üs Komutanlığı’na intikal ettiler. Harekatın durumu ve raporu Harp Filo Komutanlığı’na rapor edildi. Sahildeki 3 yaralı askeri personelin alındığı raporu da TCG Donatan Donanma Üs Komutanlığı’na iletildi. Bu raporun ardından bölgede bulunan SAS komandoları J-18 askeri botu ile Girne Limanı’ndaki birliklerine katıldılar.

SAS Komandoları Girne Kalesi’nde

20-21 Temmuz gecesi Türk ve Rum birlikleri arasında çok şiddetli çatışmalar yaşandı. Rumların Ortaköy, Gönyeli, Boğaz bölgeleri ele geçirildi. Girne-Lefkoşa arasındaki bağlantının kesilmesiyle devam etti. Kıbrıs’a çıkan SAS komandoları ve diğer Türk birlikleri ele geçirdikleri yerleri ne pahasına olursa olsun elde tutmayı başarmışlardı. Türk birlikleri 21 Temmuz’dan itibaren Rum birliklerine karşı tamamen bir üstünlük sağlayarak ileri harekata devam ettiler. 22 Temmuz’da diğer çıkartma yapan birliklerimiz ile birleşme sağlandı.

SAS Komandosu İhsan Karakurt’un Girne Kalesi’ne Çektiği Türk Sancağı

Birliklerine katılan SAS timi periyodik aralıklar ile Girne Limanı’ndaki devriye görevlerine 3 Ağustos’a kadar devam ettiler. 3 Ağustos 1974 tarihi ve emir ile SAS komandoları Magosa’ya intikal etmeleri emri verildi . Magosa’da bulunan Trikoma Deniz Üssü bubi tuzaklarının SAS timleri tarafından etkisiz hale getirilmesinin ardından bölgenin genel kontrolü ve araması titizlikle yapıldı.

Bölgedeki askeri güvenliği sağlayan SAS timinin kontrollerinin ardından Magosa Deniz Komutanlığı emrine girildi. Harekat süresince SAS Komandolarımız bölgede bulunan Kıbrıslı Türk Mücahitler ile müşterek çalıştılar.

SAS Komandoları Yabancı Basına Röportaj Verirken (Kırmızı Daire İçinde Tuncer Cimilli)

Harekat süresince hiçbir türk askeri ve SAS Komandoları sivil halk konumundaki bölge insanlarına, Kıbrıslı Rum halkına ve evlerini terk etmeyen Rum vatandaşlarına kötü davranışta bulunmadılar. Verilen görevler süresince SAS timleri ve komandoları 22 Eylül 1974 tarihine kadar adadaki görevlerini, adaya gelen diğer SAS timlerine devir ederek Mersin Limanı’na intikal ettiler. Türk askerlerinin sivil halka göstermiş olduğu sağduyu ile birlikte Harp koşullarının öğrettiği en büyük gerçek; ‘’Savaş şartlarında yaşamak için öldürmek gerektiğinin kaçınılmaz bir sonuçu olduğunun anlaşılmasıydı ‘’

Okuduğunuz bu tarihi satırlar sonrasında Kıbrıs Barış Harekatının 51. yıldönümünü ve 1964 yılında kurulan Sualtı Savunma Grup Komutanlığının 61. Kuruluş yılını tüm SAS camiası adına haklı gururumuz ile kutluyoruz.